عدم رعایت بهداشت، اصلیترین علت شیوع وباست. میکروب وبا به سرعت تقسیم شده و رشد میکند. این میکروب از طریق مدفوع آلوده در آب به سرعت پخش میشود و اگر فردی با آب آلوده تماس پیدا کند بیمار میشود.
رعایت بهداشت فردی و انتقال سریع افراد مبتلا به مراکز بهداشتی راههای موثری برای جلوگیری از گسترش وبا هستند.
در آبهای حدود 16 تا 20 درجه، باکتری وبا وجود دارد و کاری به بشر ندارد. افراد آن مناطق هم دائما با باکتریها در تماس هستند و معمولا برایشان مشکلی پیش نمیآید. معمولا باکتری بر افراد جدید مانند ملوانها و مسافران اثر میگذارد. در فصل تابستان که هوا مرطوب است، باکتری میتواند انتقال پیدا کند و به سرعت منتشر شده، باعث مرگ و میر شود.
اسهال شدید و آبکی مانند اسهال دانه برنجی که دانههای سفید رنگی در آن وجود دارد، از علائم وباست که در اثر آن حجم ادرار و مدفوع زیاد میشود. از دست دادن آب باعث خشک شدن پوست فرد میشود که اصطلاحا به آن بیماری "دست زن رختشور” میگویند چون پوست مانند دست خانمی که مدام شستوشو میکند، جمع میشود.
در بچهها و افراد مسن ، اسهال و از دست دادن آب و نمک بدن به سرعت باعث میشود فرد دچار بیحالی و ضعف شود و این به تدریج باعث کاهش سطح هشیاری و حتی مرگ خواهد شد.
تماس دست با دست نیز راه دیگر شیوع وباست. اگر دست فرد آلوده با مدفوع وی تماس پیدا کند و دست او به دست بقیه هم بخورد و آن افراد دست به دهان خود ببرد و یا با آن دست آلوده غذا بخورد، این باکتری شایع میشود.
در کشور ما میکروب وبا از طریق مسافران پاکستانی که برای زیارت به ایران میآیند شایع میشود و در سیستان و بلوچستان و استانهای همجوار پاکستان بیشتر دیده میشود.
اگر فرد بتواند از راه دهان مایع مصرف کند بعد از مدت کوتاهی بدن شروع به دفاع میکند و خاتمه مییابد. محلولهای الکترولیتی داریم که املاح موادی مثل پتاسیم و سدیم در آن وجود دارد. فرد باید به طور مکرر از آن استفاده کند تا بدن بتواند در مقابل باکتریها از خود دفاع کند.
درمان وبا ساده است حتی اگر محلول الکترولیت موجود نباشد با خوردن کته و ماست به همراه آب لیمو یا حتی نوشابهای که گاز آن رفته است و یا محلولهای سادهای که میتوان با لعاب برنج و نمک و لیمو درست کرد، میتوان وبا را درمان کرد.
در تهران، وبا از طریق سبزیجات آلوده در منطقهای که در معرض فاضلاب هستند، شایع میشود.
واکسنهایی هم برای پیشگیری از وبا وجود دارد که چندان مؤثر نیست و بیشتر باید از طریق رعایت بهداشت فردی، گزارش موارد ابتلا و انتقال سریع افراد مبتلا به مراکز بهداشتی، از آن جلوگیری کرد.