استحمام یا حمام کردن برای شستشوی موهای سر و پوست بدن یکی از الزامات برای رعایت بهداشت فردی می باشد که رعایت نکاتی قبل از استحمام، در حین استحمام و بعد از آن برای سلامتی یا شستشوی بهتر لازم است که بسته به مزاج هر فرد یکسری از این اعمال متفاوت هستند ولی از دستورات کلی که در این خصوص می توان ذکر نمود، موارد ذیل توصیه می شود:
.
.
نکات و توصیه های مربوط به قبل از استحمام و محیط حمام:
1- بعد از هضم غذا به حمام بروید، یعنی با معده سبک، گرسنه رفتن باعث ضعف و با شکم پر حمام رفتن باعث، فساد غذا می شود،
2- استحمام در حالت ناشتا ضرر دارد و حتی برای افرادی که می خواهند غسل کنند توصیه می شود با خوردن مقداری عسل از ناشتایی دربیایند. حمام با شکم خالی باعث ضعف کلی بدن می شود.
3- افرادی که پوست سالمی دارند، قبل از حمام روغن مالی و تدابیر خاص نمی خواهند.
4- مطمئن باشید تا آب و محیط حمام گرم باشد. البته افراد گرم مزاج، حمام شان باید مقداری سبک تر و دمای آن متعادل تر باشد.
نکات و توصیه های مربوط به نحوه استحمام:
1- واجبی یا نوره را باید روی پوست خشک بگذارید، یعنی قبل از خیس شدن بدن و به غیر از سر و صورت، می توانیم در تمامی بدن استفاده کنیم. قرار دادن نوره روی پوست خیس، باعث سوزاندن پوست می شود.
قبل از خیس کردن پوست در حمام باید پودر نوره را با مقداری آب گرم مخلوط کرده و روی پوست بگذارید و نباید مدت طولانی روی پوست باشد و مدت زمانی که مو براحتی کنده می شود، بسته به پوست افراد کفایت می کند که حدود ده دقیقه می باشد.
طبع واجبی شدیداً گرم و خشک است لذا افرادی که دارای طبع به شدت گرم و خشک هستند (غلبه شدید صفرا) و پوستشان گرم و خشک است ممکن است بعد از استفاده از واجبی مخصوصاً در بار اول شاهد زدن جوش های ریز باشند که طبیعی است و باید موضع را چرب نمایند تا جوش ها از بین بروند، ضمناً توصیه می شود مدت کمتری واجبی را روی پوستشان بگذارند.
ضمناً واجبی را به غیر از سر و صورت برای تمام پوست بدن می توانید استفاده نمایید.
2- برای کیسه کشی ابتدا لازم است بدن زیر آب گرم و بخارهای حاصل از آن برای مدتی طولانی خیس بخورد و سپس با استفاده از روشور و کیسه پشمی، کیسه کشیده شود و چرک روی پوست قبل از تماس با صابون از پوست جدا گردد.
کشیدن روشور و کیسه پشمی به پوست صورت باید به طور نرم و آرام و هفته ای یک بار در حمام گرم انجام شود.
3- بعد از کیسه کشی، با صابون مورد تایید مانند صابون قهوه ای یا صابون زیتون به صورت نشسته، یکی دو بار موی سر را بشویید، برای اینکار به صورت ماساژ معمولی با کف دستهایتان، صابون را به سرتان بمالید و از چنگ انداختن خودداری کنید و به هیچ وجه از شامپو استفاده نکنید.
برای بدن نیز صابون را غیر مستقیم استفاده کنید و آنرا به لیف بمالید و لیف را به بدن بکشید، ضمناً از لیف زبر استفاده نشود و کف صابون برای طولانی مدت روی بدن نماند.
صورت را می توانید روزانه با آب خالی و به صورت هفتگی با لیف و کف صابون زیتون یا قهوه ای بشویید.
لازم به ذکر است، صابون قهوه ای با صابون زیتون کارایی متفاوتی دارند. صابون قهوه ای برای افرادی که ریزش مو دارند و یا دارای موهای چرب هستند، مناسب است و صابون زیتون برای موهای خشک بهتر است.
4- در استفاده از سنگ پا، هیچ گاه صابون را به سنگ پا نکشید چرا که با این کار تکه هایی از صابون لای سوراخهای سنگ پا می ماند و ممکن است باعث ایجاد آلودگی شود، برای استفاده از سنگ پا، باید ابتدا کف ایجاد شده از صابون را به کف پا بمالید، سپس سنگ پا را به کف پا بکشید.
5- گل سرشور مو را نرم نرم می کند و دقیقاً مانند نرم کننده های شیمیایی کارایی دارد.
بعد از استحمام و پایان حمام، قبل از خروج، مقداری گل سرشور را خیس کرده و روی سر بمالید و بعد از چند دقیقه سر را بشوید و خارج شوید. با اینکار موها خیلی خوش فرم می ایستد.
6- درصورت نیاز به لایه برداری از شیر ترشیده تازه استفاده شود (قبل ازحمام به پوست مالیده و ماساژ ملایم داده و حدود 10 دقیقه بعد شسته و سپس حمام نمایید).
نکات و توصیه های مربوط به بعد از استحمام:
1- قبل از خروج از حمام، کمتر از یک دقیقه آب سرد را روی پایتان بریزید (مچ پا به پایین).
2- بدنتان را یکباره سرد نکنید و به سرعت در معرض هوای سرد قرار نگیرید. حتی بلافاصله پس از شستشوی بدن خود را در معرض جریان هوا قرار ندهید.
3- پس از استحمام بدن خود را با حوله، خوب خشک نموده و حوله را با خشونت به پوست نمالید.
4- بلافاصله فعالیت نکنید، بلکه مدتی بنشینید.
5- علی رغم اینکه احساس عطش دارید ولی به مدت 30 الی 60 دقیقه آب نخورید و اجازه بدهید حرارت حاصل از استحمام فروکش کند. اگر خیلی تشنه شدید، مقداری آب ولرم را کمی شیرین کنید و آنرا مزه مزه نمایید و بیرون بریزید یا اینکه جرعه جرعه میل کنید.
6- بلافاصله لباس نپوشید و مدتی حوله به تن داشته باشید، چرا که افراد مخصوصاً با طبع تر، بدنشان بعد از استحمام رطوبتی دفع می کند که جذب حوله می شود و اگر لباس به تن داشته باشند، باعث خیس شدن آن می گردد.
7- سرتان را کاملاً خشک کنید و با کلاه یا دستار سرتان را ببندید، حتی اگر در جای گرم و زیر آفتاب هستید و در این زمینه اهل بیت چنین عمل می کردند. سشوار اگر حرارت آن خیلی شدید و به ریشه مو نزدیک نباشد که باعث سوزاندن ریشه مو شود، مشکلی ندارد مخصوصاً برای افرادی که طبیعت سرد دارند یا سرشان سرد است.
8- افرادی که گرمی و خشکی دارند یا سردی و خشکی دارند، عمدتاً بعد از حمام پوستشان خشک تر می شود که توصیه می شود، روغن مالی کنند. افراد با طبع گرم و خشک با روغن بنفشه و افراد با طبع سرد و خشک با روغن بادام شیرین یا زیتون روغن مالی کنند. مخصوصاً قسمتهایی از پوست بدن که بیشتر در معرض خشکی است، مانند سر و صورت و گردن و دست و پا.
تذکر:
- کسی که دارای لاغری مفرط است یا می خواهد چاق شود، هرگز ناشتا استحمام نکند.
- استحمام هفته ای یکبار توصیه می شود.
- استحمام با دوش گرفتن سریع جهت غسل و ... متفاوت است و مدت آن طولانی تر است.
- فقط یکبار در هفته حمام طولانی کفایت می کند و نباید مکرراً حمام رفتن شما طولانی باشد.
- بهتر است استحمام در شب انجام شود به ویژه برای اطفال.
