طبیعت زیباست؛ بکر و دست نخورده. اگر این روزها به برخی باغات، صحرا یا دامنه کوه ها و تپه های حوالی شهر سر بزنید، در کنار نهرها و جوی ها، گیاهی معطر و خوشبو همچون پونه، نظرتان را جلب می کند. این گیاه نوعی نعنای جنگلی است و بوی فوق العاده ای دارد. اگر بوی شامه نواز آن شما را وسوسه کرد و خواستید آن را بچینید، بدانید که شبیه نعنا، ولی کوچک تر از آن است.
گیاهی علفی با ساقه ای راست و کوتاه به رنگ سبز تند با گل های ریز صورتی یا آبی است که برگ هایی شبیه نعنا، بیضی اما کوچک تر و نوک تیزتر دارد. ارتفاع آن 10 تا30 سانتی متر و تمام اعضای هوایی آن قابل استفاده است. بوی معطر آن کاملا از نعنا قابل تشخیص است و طعم آن در ابتدا گرم، گس و تلخ است، اما پس از مدتی در دهان حس خنکی ایجاد می کند. می توانید این گیاه را با ریشه از خاک در آورده و در گلدان کاشته و جلوی پنجره یا در بالکن قرار دهید. در تمام فصول گرم سال، پونه از طریق ریشه تکثیر می شود و بوی معطر آن فضای خانه را مطبوع و حشرات موذی را دور می کند. همچنین می توانید برگ های این گیاه خوشبو را خشک کرده و آن را در دوغ، ماست و... بریزید.
طبیعت پونه گرم و نشاط آور است. اعصاب و حافظه سالمندان را تقویت می کند. برگ های آن بادشکن و ضدنفخ است و برای تحریک غدد بزاقی و شیره معده، غذا را به سهولت هضم می کند و اشتهاآور خوبی است. جویدن آن در رفع بوی بد دهان موثر است و به دلیل دارا بودن ترکیبات ضدباکتریایی، دارویی فوق العاده برای رفع عفونت های تناسلی، ادراری و گلودردهای چرکین بوده و مانند آنتی بیوتیک عمل می کند. تانن آن ماده ای قوی و ضد اسهال است و مصرف زیاد آن موجب یبوست می شود. این گیاه برای درمان استفراغ و دل پیچه نیز مفید است.
مصرف زیاد پونه معده را به سوزش می آورد. پونه به دلیل ویتامین C بالا برای تقویت لثه ها نیز موثر است. بخور آن برای درمان سینوزیت عفونی بسیار مفید و چای آن برای اسپاسم (گرفتگی) عضلات خاصیت دارد. عرق پونه خلط آور، قابض و بازکننده عروق است و اسانس آن به دلیل دارا بودن «مانتول» خاصیت بی حسی موضعی دارد و ضدعفونی کننده محیط است. پونه یک انگل زدای قوی است و اگر آن را با عسل بخورید، برای رفع کرم روده نیز موثر است. این گیاه موش، مار و حشرات موذی را فراری می دهد و مرهم آن، تحریکات پوستی مثل گزش حشرات و ضرب دیدگی را بهبود می بخشد. مهم ترین و بارزترین ویژگی پونه کلسیم بالای آن است. این روزها بیشتر پزشکان، مصرف پونه را به خانم های یائسه و افرادی که دچار پوکی استخوان هستند و همچنین کودکان در حال رشد توصیه می کنند. بنابراین کسانی که تمایلی به مصرف شیر ندارند، بهتر است ماست و دوغ را با پونه میل کنند.
زنان باردار پونه نخورند
مصرف زیاد پونه برای زنان باردار مضر است. چراکه می تواند ماهیچه های رحم را منقبض کرده و سبب سقط جنین شود. این گیاه به تشدید سردرد کمک کرده و فشار خون و پمپاژ قلب را شدت می بخشد. مقدار زیاد آن موجب تشنج شده و برای معده و کلیه مضر است.
